Người tâm thần giết người xong có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Vụ việc xảy ra vào lúc 5 giờ 30 phút sáng 15/8/2022, bà Đỗ Thị Thu H. (55 tuổi), nhân viên Trạm Y tế xã Đức Chánh, huyện Mộ Đức đang trên đường từ trạm y tế về nhà sau ca trực đêm. Khi đi qua thôn 2, xã Đức Chánh,huyện Mộ Đức, bà H. bất ngờ bị ông Nguyễn Thành Sơn (46 tuổi), trú xã Đức Chánh cầm một khúc gỗ đánh mạnh vào đầu và mặt, khiến bà H. tử vong tại chỗ.

Nhận được thông tin, Công an huyện Mộ Đức khẩn trương có mặt tại hiện trường để khống chế, bắt giữ nghi phạm Nguyễn Thành Sơn. Hiện nghi phạm đã được bàn giao cho Công an tỉnh tiếp tục điều tra xử lý theo quy định của pháp luật.

Được biết, nghi phạm là người bị tâm thần, từng được bà H. khám bệnh và điều trị tại Trạm y tế xã ở địa phương.

Người tâm thần giết người xong có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện…Như vậy, trách nhiệm hình sự chỉ được đặt ra với người có năng lực trách nhiệm hình sự.

Điều 21. Bộ luật Hình sự 2015 có quy định về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự như sau:

Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Để xác định chính xác người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có mắc bệnh tâm thần hay không, có mất khả năng nhận thức và điều khiến hành vi hay không, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 yêu cầu đây là một trong những trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định.

Điều 206. Các trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định

Bắt buộc phải trưng cầu giám định khi cần xác định:

1. Tình trạng tâm thần của người bị buộc tội khi có sự nghi ngờ về năng lực trách nhiệm hình sự của họ; tình trạng tâm thần của người làm chứng hoặc bị hại khi có sự nghi ngờ về khả năng nhận thức, khả năng khai báo đúng đắn về những tình tiết của vụ án;

Bản kết luận giám định là căn cứ để các cơ quan tố tụng xem xét trách nhiệm hình sự của người có hành vi gây thiệt hại cho xã hội.

Như vậy, Cần có bản kết luận giám định của pháp y tâm thần của Hội đồng giám định pháp y về tâm thần kết luận họ đang mắc bệnh làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình thì Viện kiểm sát hoặc Tòa án căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.